Człowiek potrzebuje wielu składników, by prawidłowo funkcjonować – jednym z nich jest selen. Ten minerał nie jest zbytnio popularny, ale jego rola w organizmie jest nie do przecenienia. Z gęstą maską pełną tajemnic, selen jest jednym z najważniejszych pierwiastków śladowych dla człowieka, wpływając na szereg procesów biochemicznych zachodzących w naszym organizmie.
Źródła selenu: skąd czerpać ten minerał?
Selen znajduje się naturalnie w glebie i woda, a przez to trafia do roślin, a stąd do zwierząt i do nas. Jego najbogatszym źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso, ryby, a szczególnie owoce morza. Ponadto, źródłem tego pierwiastka są orzechy brazylijskie, które znane są z zawartości innych korzystnych dla organizmu pierwiastków, jak magnez czy miedź.
Jeżeli spożywamy wyłącznie roślinną dietę, selen mamy możliwość pozyskać z roślin strączkowych, zbóż, grzybów i nasion. Wszystko zależy od tego, ile selenu zawierała gleba, na której rosły te rośliny.
Właściwości selenu: jak działa na organizm?
Selen uczestniczy w prawie każdym procesie metabolicznym, jaki zachodzi w naszym organizmie. Jest składnikiem wielu enzymów, które odgrywają kluczową rolę w prawidłowym działaniu tarczycy, wzmocnieniu systemu odpornościowego, a także w ochronie organizmu przed stresem oksydacyjnym, który jest jednym z głównych czynników przyspieszających procesy starzenia się.
Ważnym działaniem selenu jest ochrona przed rakotwórczością. Działa on przeciwnowotworowo poprzez ochronę DNA przed uszkodzeniem, hamuje wzrost komórek nowotworowych i wspomaga apoptozę – programowaną śmierć komórek.
„Selen jest niezwykle istotny dla naszego zdrowia, jednak najważniejsze jest spożywanie go we właściwych dawkach.”
Potrzebny czy szkodliwy? Skutki niedoboru i nadmiaru selenu
Niezależnie od tego, jak ważny jest selen dla naszego zdrowia, równie istotne jest utrzymanie jego odpowiedniego poziomu. Zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu mogą przynieść szereg skutków dla naszego zdrowia.
Niedobór selenu może prowadzić do osłabienia systemu immunologicznego, problemów z tarczycą, a w skrajnych przypadkach do chorób serca i układu krążenia. Objawy niedoboru selenu to zmęczenie, osłabienie, bóle mięśni i stawów, problemy z koncentracją a także wypadanie włosów i łamliwe paznokcie.
Ze względu na to, że selen jest składnikiem enzymów antyoksydacyjnych, jego niedobór może prowadzić do zwiększenia stresu oksydacyjnego, co z kolei prowadzi do uszkodzenia komórek i tkanek i przyczynia się do przewlekłych chorób, takich jak choroby serca, nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne.
Z drugiej strony, nadmiar selenu może być równie szkodliwy. Jest to rzadkie zjawisko, ale może wystąpić przy długotrwałym zażywaniu dużych dawek suplementów z selenem. Symptomy nadmiaru selenu to zaburzenia żołądkowo-jelitowe, utrata włosów, zmiany skórne, zaburzenia psychiczne czy nawet choroby nerek i wątroby.
Podsumowując, selen jest istotnym składnikiem naszej diety, jednak równie istotne jest utrzymanie jego prawidłowego poziomu, aby cieszyć się dobrym zdrowiem.
